SA 8000 Danışmanlığı

Dünya iş ortamında itibarınıza yönelik riskleri yönetmek, iyi iş uygulamalarınızı ve etik yaklaşımınızı sergilemek için iyi bir fırsattır.

Sağlam bir Sosyal Yükümlülük yönetim sistemi işinize şu şekilde yarar sağlar:

    İşletmenin imajını korunur ve düzeltilir.
    Çalışanların morali ve verimliliği arttırılır.
    Müşterilerin beklenti ve ihtiyaçlarını karşılayarak ve yeni pazar olanakları ile rekabette üstünlük elde edilir.
    Çalışanlar ile yönetim arasındaki iletişim kanalları açılır.
    Ürün kalitesinde iyileştirilme sağlanır.
    Tedarikçi ve taşeronlarla ilişkilerin uzun süreli sözleşmeleri teşvik edecek yönde iyileştirilmesi sağlanır.
    Bilgi akışının düzenlenmesiyle tüketici güveninin arttırılması, sağlanır.

Bu özellikleri sebebiyle SA 8000, yakın bir zamanda tüm tüketicilerin varlığını arayacakları bir sistem olarak karşımıza çıkacaktır.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün sözleşmelerini ve ulusal yasaları temel alan SA 8000 standardının sekiz performans kriteri ile söz konusu konulardaki asgari şartlar belirlenmektedir.

    Çocuk işçilik
    Zorla çalıştırma
    Sağlık ve güvenlik
    Örgütlenme özgürlüğü
    Disiplin uygulamaları
    Ayrımcılık
    Çalışma saatleri ile ücretlendirme

SA 8000 çerçevesinde yapılan belgelendirmeler üç yıl için geçerli olup, standarda uygunluk altı aylık periyotlarla kontrol edilmektedir.

Bir işletmenin SA 8000 Standardı’na uygun faaliyet gösterip göstermediği, ...gibi bağımsız denetim şirketlerince kontrol edilmekte ve gerekli koşulları sağladığına karar verilen işletmelere belge verilmektedir. SAI tarafından sosyal-denetim mesleğinin yeterliliklerine sahip kuruluşlar arasından seçilen denetçi kuruluşlar, belge almak isteyen işletmeleri ziyaret ederek standardın içeriğiyle ilgili konulardaki uygulamalarını değerlendirmektedirler. Denetçi kuruluşların değerlendirmeleri ayrıca SAI tarafından düzenli aralıklarla kontrol edilerek, standardın güvenilirliği sağlanmaya çalışılmaktadır. Denetçiler, gerektiğinde denetimin ve belgelendirmenin etkinliğini arttırabilmek amacıyla bölgesel insan hakları gruplarıyla bilgi alışverişinde bulunabilmektedirler

Belgelendirme süreci şu şekildedir:

Planlama Aşaması:

Yönetim sistemleri denetimi konusunda bilgili, deneyimli ve üst yönetimin desteğine sahip bir yönetici, belgelendirilme süreci için görevlendirilmelidir. Bu konuda danışman şirketlerden de yararlanılabilir.

Uygulama Aşaması:

Bu aşamada tutulacak kayıtlar SA 8000’e uyulduğunu kanıtlamak bakımından önemlidir.

Kontrol Aşaması:

Kesin başvuru öncesi bir ön-denetim yararlı olabilir. Ön denetimin belgelendirme açısından olumsuz bir etkisi yoktur. Koşulların yerine getirildiğine inanılıyorsa, doğrudan gerçek denetim için de başvurulabilir. Denetimler sonucunda bir eksiklik görülmüşse, düzeltme istenecektir.

Periyodik Denetim Aşaması:

Belgeler 3 yıl için geçerli olup, standarda uyulup uyulmadığı belli aralıklarla denetlenmektedir. Bu tür denetimlerle, sistemin sürekli geliştirilmesi ve işletmelerin standarda uyma konusunda mükemmelleşmeleri hedeflenmektedir.

Alınması için yasal bir zorunluluğun bulunmadığı SA 8000 belgesi, denetimler sonucunda gerekli koşulları sağladığını ispatlayan her türlü işletmeye verilebilmektedir.

Belgelendirme, bir işletmenin ürünlerinin (tedarikçi ve müteahhitlerden aldıkları parçalar dahil) SA 8000 standardına uygun koşullarda üretildiğini kanıtladığından, alış-verişlerinde bu işletmeleri tercih eden müşteriler, insan haklarına yaptıkları bu anlamlı katkıdan dolayı, gönül rahatlığı ve huzur duyacaklardır.

SA 8000, dünyanın her yerinde bütün sanayi dallarında her büyüklükteki kuruluşa uygulanabilir. Bunun yanında, ISO 9000 ve 14000 kavramının dayandığı  kalite ve çevre yönetim sistemleri standardı gibi, SA 8000 de uygunluk belgesi vermeye yetkili üçüncü şahıs kimliğindeki bir kuruluşça bağımsız olarak değerlendirme ve belge vermeye olanak kılacak şekilde tasarlanmıştır. Kuruluş ABD'deki bir perakende satış şirketi de olsa,Bangladeş'teki üretim firması da olsa aynı evrensel değerler geçerli olacaktır. Sosyal sorumluluklara uygun uygulamalar ve üçüncü şahıs kimliğindeki bir kuruluşça SA 8000'e uygunluk belgesi verilmesi, sadece üretim kuruluşlarına değil aynı zamanda her türlü yapı ve büyüklükteki herhangi bir kuruluşa da birçok yarar sağlamaktadır.

Dokuma, giyim, gıda, oyuncak, parfüm, elektronik,ambalaj sanayi makineleri, ilaç sanayi dallarındaki kuruluş ve daha birçok üretim ve sanayi kuruluşu sosyal sorumluluklarını ayrıntılı olarak inceleyerek bu alanda öncülük yapmaktadırlar. Özellikle perakende pazarlama,“fast food”, ithalat hizmetleri, kamu hizmetleri ve büyük çaplı tarımsal üretim gibi alanlarda olmak üzere ve tarımsal üretim sektörleri de SA 8000'in sağladığı yararlarla tanışmaktadırlar. Bütün kuruluşların sosyal sorumluluk riskleri ve performansını ilgilendirdiği müşterileri, mali destekçileri ve çalışanlar gibi sorumluluğunu paylaştığı kişiler vardır.Üçüncü şahıs kimliğindeki bir kuruluş tarafından gerek kuruluşun kendisine gerekse tedarikçisine veya kendisinden ihale alan firmalarca uyulduğu konusunda güvence verilmektedir.

SA 8000' e bağlılık, yalnızca SA 8000'e uygunluk belgesi olan ve mal ve hizmet sunan kuruluşlarla iş yapma stratejisi olarak değil, kuruluşla iş sorumluluğunu paylaşan bütün taraflarca bilinmelidir. Bu uygulamayla tüketicilerin kuruluş hakkındaki görüşü daha olumlu olacak ve bunun sonucunda gelir, kar ve hisse senedi fiyatlarında artışlar olacaktır. işlerine sosyal sorumluluklarını entegre eden kuruluşlar, bunu yapmayanlara kıyasla kendisiyle iş sorumluluğu paylaşanlar için daha uzun zamanda bir değer yaratmış olacaklardır.

SA 8000 bir defaya özgü olmak üzere denenip bırakılan bir girişim değildir, aksine sürekli bir denetim ve iyileştirme altyapısı sağlamaktadır. Farklı kurumların yaptığı birçok denetleme yerine, uygunluk belgesi sağlayan tek bir kurumun gerçekleştirdiği periyodik denetleme; mal ve hizmet sunanların denetim altına alınmasını, kazaların azalmasını ve kuruluş prestijinin artmasını sağlayacaktır.

En En önemlisi, SA 8000'in bağımsız olarak denetlenmesi sayesinde, denetimin profesyonel kişiler tarafından güvenilir bir şekilde yapılması ve uygulama kurallarına uyulup uyulmadığının izlenmesi sağlanmaktadır. Böylelikle değişlik gereklere cevap veren bu denetleme, şimdiki ve gelecekteki müşterilere kuruluşun sosyal sorumluluklarının bilincinde olan bir iş yapma yöntemine olan açık bağlılığı konusunda da güvence vermektedir.

Çocuk İşgören: 15 yaşın altında çocuk işgören çalıştırılamaz. Bu yaşın üzerindeki çocuk işgören eğer okula da devam ediyorsa, iş için harcayacağı toplam zaman, günde (iş+okul+ulaşım dahil) 10 saati geçemez.
    Zorla çalıştırma: Firma zorla işgören çalıştıramaz veya işgörenlerin, kimliklerini ya da belli bir “depozit”i işletmeye bırakmalarını isteyemez.
    Sağlık ve Güvenlik: Firma sağlık ve güvenlik ile ilgili risklerin uzun ve kısa dönemde en aza indirilmesi için çalışmaların ve ölçümlerin yapıldığı bir çalışma ortamı sağlamalıdır.
    Toplu Sözleşme Hakkı ve Örgütlenme Özgürlüğü: Firmaların işgörenlerin sendika kurma, sendikaya katılma ve toplu pazarlık hakkını hiçbir şekilde engelleyemez.
    Ayrımcılık: Firma işgörenlerine işe almada, ücret vermede, eğitimde, terfide, işten çıkarma ya da emeklilikte hiçbir konuda ayrımcılık yapmayacaktır.
    Disiplin Uygulamaları: Şirket bedensel cezalandırma, zihinsel ya da fiziksel baskı ve sözlü terbiyesizlik içeren davranışlar içine girmeyecek ve girilmesine de destek vermeyecektir.
    Çalışma saatleri: İşgörenler haftalık 48 saatten fazla çalıştırılamaz ve (kısa dönemli olağan üstü iş koşulları hariç) fazla mesailer, haftalık 12 saati geçemez.
    Ücret: Ücretler en azından ülkenin “asgari ücret” seviyesinde ve personelin temel ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek kadar olmak zorundadır.
    Yönetim Sistemleri: Üst yönetim firmanın standardın gerekliliklerine uygunluğundan sorumludur.

Mevcut Durumun Tespiti

İlk aşamada kanuni gerekliliklere karşı kuruluşun durumu tespit edilir. Çalışanların, çalışma koşullarından memnuniyeti belirlenir. Çalışılan ortamın sağlıklı ve güvenli olup olmadığı incelenir.

Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi Oluşum Planı

Sosyal sorumluluk yönetim sistemi faaliyetlerini organize edecek takımın ve bu takıma destek verecek diğer birimlerin zaman ve gücünü en etkin şekilde kullanabilmek için ele alınacak konuların ve sorumluların belirlenmesi ve bunun bir zaman çizelgesine dökülmesi aşamasıdır. Bu plan, belli peryotlarda gözden geçirilir ve gerekiyorsa güncellenir.

Eğitim

Sosyal sorumluluk yönetim sistemi öncelikle uygun seviyelerdeki kilit çalışanlara tanıtılır. Eğitim faaliyetlerinde tüm detayların aynı şekilde aynı yoğunlukta her çalışana aktarılmasından ziyade seviyelendirilmiş yetki ve sorumluluklara, uygun detay ve içerik aktarılır. Ancak bu şekilde mevcut kaynaklarımızı (eğitimci, eğitime katılan ve ilgili maliyetler) etkin bir şekilde kullanmış ve herkesi gereksiz detaylara boğmamış oluruz. Yeni işe başlayanların sosyal sorumlulukları ile ilgili eğitilmesi ve bilinçlendirme programlarının devamı sağlanır.

Sosyal Sorumluluk Yönetim Sisteminin Kurulması

Bu konuyla ilgili pratik uygulama genellikle kuruluşun büyüklüğüne göre çalışma takımları oluşturmaktır. Bu takımların önderliğinde firmanın yapısına uygun bir sosyal sorumluluk politikası oluşturulur. Çocuk işçi, zorla çalıştırma, iş sağlığı ve güvenliği, örgütlenme ve toplu sözleşme hakkı, ayrımcılık, disiplin uygulamaları, çalışma saatleri, maaş ve diğer ücretler konusunda kuruluş prosedürler oluşturulur. Kuruluş taşaronlarını da sosyal sorumlulukları açısından seçme ve değerlendirmeye tabi tutar ve bu kriterler çerçevesinde uygulamaya geçer.

İç Tetkiklerin Gerçekleştirilmesi

Sosyal sorumluluk yönetim sisteminin oluşumunun tamamlandığı kararı verildikten sonra alt sistemlerin planlandığı gibi çalışıp çalışmadığının, birbirleri ile uyumunun, etkinliğinin kontrol edildiği iç tetkikler yapılır. Burada tespit edilen uygunsuzluklar / gelişmeye açık alanlar bir plan dahilinde ele alınır.

Gözden Geçirme

Üst yönetim sosyal sorumluluk sistemini; kanuni ve diğer gerekliliklere uyumunu, taşeron seçimini, hedefleri, düzeltici/önleyici faaliyetleri, prosesleri ve onların performanslarını, müşteri şikayetleri ve memnuniyetlerini, iyileştirme çalışmalarını, kaynak ihtiyaçlarını gözden geçirir, sistemin etkinliğini ve sürekliliğini sağlar.

Dünya iş ortamında itibarınıza yönelik riskleri yönetmek, iyi iş uygulamalarınızı ve etik yaklaşımınızı sergilemek için iyi bir fırsattır.

Sağlam bir Sosyal Yükümlülük yönetim sistemi işinize şu şekilde yarar sağlar:

    İşletmenin imajını korunur ve düzeltilir.
    Çalışanların morali ve verimliliği arttırılır.
    Müşterilerin beklenti ve ihtiyaçlarını karşılayarak ve yeni pazar olanakları ile rekabette üstünlük elde edilir.
    Çalışanlar ile yönetim arasındaki iletişim kanalları açılır.
    Ürün kalitesinde iyileştirilme sağlanır.
    Tedarikçi ve taşeronlarla ilişkilerin uzun süreli sözleşmeleri teşvik edecek yönde iyileştirilmesi sağlanır.
    Bilgi akışının düzenlenmesiyle tüketici güveninin arttırılması, sağlanır.

Bu özellikleri sebebiyle SA 8000, yakın bir zamanda tüm tüketicilerin varlığını arayacakları bir sistem olarak karşımıza çıkacaktır.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün sözleşmelerini ve ulusal yasaları temel alan SA 8000 standardının sekiz performans kriteri ile söz konusu konulardaki asgari şartlar belirlenmektedir.

    Çocuk işçilik
    Zorla çalıştırma
    Sağlık ve güvenlik
    Örgütlenme özgürlüğü
    Disiplin uygulamaları
    Ayrımcılık
    Çalışma saatleri ile ücretlendirme

SA 8000 çerçevesinde yapılan belgelendirmeler üç yıl için geçerli olup, standarda uygunluk altı aylık periyotlarla kontrol edilmektedir.

SA 8000 Sosyal Sorumluluk Sistemi Kuran Bir Kuruluşta:

    Yürürlükteki yasalara karşı sosyal sorumluluk güvence altına alınmış olacaktır.
    Firma imajı güçlenecek ve uluslar arası alanda firmanın kredibilitesi artacaktır.
    Üçüncü taraflara ve müşterilere karşı sosyal sorumlulukların yerine getirildiğini ispatlamış olacak ve müşteriler tarafından sürekli tetkik geçirme gerekliliği ortadan kalkacaktır.
    Çalışanların motivasyonu artacaktır.
    Çalışanların uzun süreli istihdamı sağlanacak ve yeni işgücü yetiştirme sürecinden tasarruf edilecektir.

İşe Alma Ve Ayrım Yapmama Kuralları:

Firma; çalışanları işe alma, iş verme, terfi, eğitim, disiplin, iş akitlerine son v0erme ve emeklilik hususlarında değerlendirirken; dil, din, ırk, milliyet, cinsiyet, özürlülük, yaş, medeni hal, sendika üyeliği ya da siyasal görüşe dayalı bir ayrımcılık uygulaması içinde olmayacak ve destek vermeyecektir.

Çalışma Süreleri

Firma; çalışma süreleri hususunda, ilgili kanuni düzenlemelere ve endüstri standartlarına uyacaktır. Çalışanlardan haftada 45 saatten fazla çalışması istenmeyecek ve ortalama 7 günlük süre içinde en az 1 gün izin verilecektir. Fazla mesai isteğe bağlı olacak, çalışma süresi mesai dahil günlük 12 saati, haftalık 60 saati aşamayacaktır. Fazla mesaiye her zaman daha fazla ücret verilecektir.

Zorla Ve Mecburi Çalışma

Firma; çalışanları zoraki veya mecburi olarak çalıştırmayacaktır. Bu kapsamda; fazla mesailer çalışanın rızası ile gerçekleşecek ve cezalandırma aracı olarak kullanılmayacaktır. Çalışanlardan işe alınırken zorlayıcı bir teminat istenmeyecektir.

Özel Çalışma Gruplarını Çalıştırma

Çocuk İşçi Çalıştırma:

Firma; 15 yaşından aşağı işçi çalıştırmayacaktır. 18 yaş altındaki çalışanlar ilgili kanuni düzenlemeler dahilinde istihdam edilecek, geceleri yada ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılmayacak, eğitim düzeyinin yükseltilmesine yönelik çıraklık müessesi işletilecek ve teşvik edilecektir. Çırak ve stajyer statüsündeki çalışanların hakları yasal düzenlemeler dahilinde gözetilecektir.

Kadın İşçi Çalıştırma:

Firma; kadın çalışanlarını ilgili yasal düzenlemeler dahilinde istihdam edecek ve haklarını gözetecektir.

Ücretler:

Firma; çalışanlarının temel ihtiyaçlarını karşılayacak surette ücret ve gelir seviyesini temin etmek için üzerine düşeni yapacaktır. Bu amaçla yasalarca tespit edilen asgari ücretin altında ücretlendirme yapmayacaktır. Çalışanlara her maaş verilişinde ayrıca hak edilen normal maaşını, fazla mesai ücretini, gerekli istihkakı, yasal kesintileri gösteren detaylı ve yazılı bilgilendirme yapılacaktır.

İzinler:

Firma; çalışanlara ilgili kanuni düzenlemeler dahilinde yıllık izin kullandıracak ve bunu kullandırmayıp ücretini ödeme yoluna gitmeyecektir. Ücretli ve ücretsiz izin uygulamalarında da ilgili yasal düzenlemelere uyulacaktır.

İşçilerin Örgütlenme Hakkı:

Firma; çalışanların sendika kurma ve istedikleri sendikalara üye olma ve toplu pazarlık yapma hakkına saygı gösterecektir. Bu kapsamda işçi temsilcilerine ayrımcılık yapılmayacak ve işyerinde temsilcilik işlevlerinin yerine getirilmesi kolaylaştırılacaktır.

Disiplin Ve Taciz Etmeme Politikası:

Firma; çalışanlara karşı bedensel cezalandırma, zihinsel yada fiziksel baskı, küfür, cinsel taciz, tehdit içeren davranışlar içine girmeyecektir. Bu amaçla ilgili disiplin politikasını oluşturacak ve çalışanlara gerek işe başlamaları sırasında gerekse de sonrasında yazılı olarak duyuracaktır.

Güvenli Ve Sağlıklı Çalışma Çevresi:

Firma; çalışanlara gerekli iş tecrübesini kullanarak ve belirli her tür tehlikeyi gözeterek, güvenli ve sağlığa uygun bir çalışma ortamını temin edecektir. Çalışma ortamında mevcut tehlike sebeplerini, mantıklı olarak uygulanabilir olduğu sürece, en aza indirerek işin özelliğinden kaynaklanan kaza ve yaralanmaları önlemek için yeterli önlemleri alacaktır. Çalışanlara düzenli ve kayıtlı sağlık ve güvenlik eğitimi sağlanacak ve bu eğitimler yeni işe girmiş yada yeni tayin edilmiş çalışanlar için tekrarlanacaktır. Temiz çalışma ortamı, hijyenik tuvalet ve içilebilir temiz su imkanı sağlanacaktır. Bu kapsamda aşağıdaki temel başlıkları içeren hususlar değerlendirilecektir.

İşyerinde Bulunması Gereken Sağlık Şartları Ve Güvenlik Tedbirleri:

Firma; işyerinin fiziki koşulları, çalışma alanları, makine yerleşimi, havalandırma, aydınlatma varsa asansör tertibatı, işyeri düzeni ve temizliği, hijyenik tuvalet ve içilebilir suya kavuşma imkanı hususlarında ilgili kanuni düzenlemeler dahilinde uygunluğu sağlayacaktır.

Tıbbi Acil Bakım, Sağlık Ve Hijyen Tedbirleri:

Firma; işyerinde görevli hekim istihdam edecek, ilk yardım dolabı, sedye, battaniye, ilk yardım odası teçhiz edecek ve bu amaçla eğitimli personel görevlendirecek, çalışma alanları, tuvalet, mutfak ve yemekhanenin sağlık koşulları ile zehirli ve zararlı maddelerle çalışma hususlarında gerekli düzenlemelere uygunluk sağlanacaktır.

Kazanlarda, Basınçlı Kaplar, Asansörlerde Ve Kompresörlerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri:

Firma; işyerinde mevcut kazan, basınçlı kaplar ve kompresörlerin işletilmesi ile ilgili tedbirleri, bakımını, onarımını ve periyodik kontrollerini gerekli düzenlemeler dahilinde gerçekleştirecektir.

Elektrik Tesisatında Alınacak Güvenlik Tedbirleri:

Firma; işyerindeki elektrik tesisatı ve teçhizatını, topraklama hattının inşasını, bakımı, onarımı ve periyodik kontrollerini gerekli düzenlemeler dahilinde gerçekleştirecektir.

Makine Ve Tezgahlarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri:

Firma; işyerinde mevcut dikiş, kesme, düğme, diğer benzer makinelerin kullanma, bakım ve güvenlik tedbirlerini alacak ve çalışanlara yazılı olarak bildirecektir.

Çevre Sorunu:

Firma; çevre yönetim uygulamaları hususunda gerekli planlamayı yapacak, ürünleri üretim, kullanım ve atılma safhalarındaki çevre etkilerini azaltacak yönde tasarlayacak, tehlikeli ve yanıcı maddelerin depolanması, kullanılması ve yok edilmesi hususunu da değerlendirerek çalışanlara iş sorumluluklarına uygun güvenli ve sağlıklı iş uygulamaları amacıyla düzenli aralıklarla eğitimler düzenleyecektir.

Yangına Karşı Alınacak Güvenlik Tedbirleri:

Firma; işyerinde yangın tehlikesini asgariye indirecek güvenli bir çalışma ortamının oluşturulmasına yönelik Yangın Alarm Planı, Yangın Emniyet Talimatı ve Yangın Tahliye Planını hazırlayacak ve çalışanlara yazılı olarak duyuracaktır. Bu kapsamda acil yangın ihbar sistemi, yangın söndürme teçhizatı, acil kapatma, tahliye yolları, toplanma alanları gibi temel konularda gerekli düzenlemeleri yapacak ve çalışanları periyodik eğitimler aracılığıyla bilgilendirecek, alarm ve tahliye deneme ve tatbikatlarının düzenli yapılmasını sağlayacaktır.